Nói đến chương trình học STEM, mọi người thường nghĩ đến chương trình học mang tính hàn lâm cao, gắn với những ý tưởng sáng tạo robot, máy móc. Song, sự thật thì STEM sẽ tạo ra một môi trường học tập chủ động, khích lệ học sinh mạnh dạn sáng tạo trong tư duy, đặt câu hỏi, giúp học sinh thấy được sự liên hệ giữa kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng trong thực tiễn. Nhưng với khung đào tạo học và thi hiện giờ của nền giáo dục Việt Nam, liệu việc áp dụng chương trình học STEM sẽ mang lại nhiều lợi hơn hay hại nhiều hơn? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Theo ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP, từ bậc THCS trở xuống, TPHCM đang thực hiện đổi mới rất mạnh mẽ phương pháp dạy và học, giáo viên được tạo điều kiện áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Nhưng đến bậc THPT, do còn vướng áp lực kết quả kiểm tra, đánh giá từ kỳ thi THPT quốc gia, nếu dạy học theo hướng đổi mới, sáng tạo học sinh sẽ khó đạt thành tích cao trong kỳ thi THPT quốc gia nên các trường còn lúng túng trong triển khai thực hiện.
Để tích hợp chương trình STEM thành công, phải xác định được cái khó của quá trình đó. Một trong những cái khó của đổi mới chương trình là liên quan đến các vấn đề thi cử, mà đổi mới thi cử lại liên quan Luật Giáo dục. Nếu không đổi mới đồng bộ sẽ khó phát huy hiệu quả lâu dài của việc đổi mới.
Trên thực tế, áp dụng mô hình giáo dục STEM tại hơn 30 quốc gia trên thế giới cho thấy, trẻ trong độ tuổi 4-5 tuổi có thể đặt 40.000 câu hỏi mỗi năm nhưng càng lớn học sinh càng giảm đặt câu hỏi. Khi học THPT, hầu hết học sinh không có nhu cầu đặt câu hỏi nữa mà chỉ quan tâm đến việc lắng nghe. Lên đến đại học, đặt câu hỏi trở thành điều ít gặp và khi đi làm chỉ quen với việc “được nghe lệnh”. Vì vậy, đổi mới chương trình theo định hướng giáo dục STEM đặt học sinh vào môi trường học tập không ngừng đặt câu hỏi, sau đó tự đưa ra câu trả lời cho riêng mình.
Bởi còn nhiều khó khăn và áp lực, việc triển khai STEM vào chương trình học của học sinh trung học phổ thông sẽ cần triển khai thí triển khai thí điểm, rút kinh nghiệm rồi mới áp dụng đại trà, tránh tình trạng cứ bung ra làm ở tất cả đơn vị rồi mới tổng kết lại, mỗi nơi triển khai theo một cách khác nhau. Vậy nên việc áp dụng chương trình STEM vào giảng dạy chỉ mới ở các bước đầu và chưa có sự ảnh hưởng nhiều đến việc học và thi đại học, cao đẳng tại Việt Nam.
STEM là nhóm ngành phổ biến, do đó được giảng dạy rộng rãi tại các trường Đại học, Cao đẳng hệ 4 năm, cũng như hầu hết các trường Cao đẳng cộng đồng tại Mỹ. Một vài trường nghề cũng có đào tạo các ngành này. Điều quan trọng là hãy nghiên cứu, tìm những ngôi trường mà bạn thích, vừa có chương trình học chất lượng mà lại có yêu cầu đầu vào phù hợp với khả năng của bản thân bạn. Trong năm 2012, nhằm thu hút nhiều sinh viên giỏi đến từ các nước trên thế giới, Bộ An Ninh Nội Địa của Mỹ đã mở rộng danh sách các ngành học trực thuộc nhóm STEM . Một số ngành được bổ sung trong danh sách mới này bao gồm Pharmaceutical sciences (Khoa học dược), Econometrics (Toán kinh tế) và Quantitative economics (Kinh tế lượng).
Tuy chương trình STEM tại Việt Nam chưa được triển khai một cách toàn diện và hiệu quả, nhưng trên thế giới, nhóm ngành STEM đã đang là một trong những điểm sáng trong giáo dục và cơ hội phát triển ngành nghề tại các nước trên thế giới.
Nếu STEM không thể được triển khai toàn diện tại các trường học, sự thay đổi tốt nhất là đến từ các thầy cô có tâm với việc đào tạo học sinh. Một số trường đã không còn cảnh thầy cô ngồi “độc giảng” trong lớp học khi các em học sinh cùng thầy cô xây dựng nên những dự án mang tính ứng dụng STEM, khuyến khích các em tìm hiểu nhiều hơn, tự học và kích thích tư duy suy nghĩ để làm quen với chương trình học STEM.
Một số trường quốc tế mạnh dạn thực hiện theo định hướng giáo dục STEM (science (khoa học), technology (công nghệ), engineering (kỹ thuật) và maths (toán học). Từ sự chuyển hướng đúng đắn này, tổ chức ngày hội trưng bày các sản phẩm nghiên cứu khoa học – kỹ thuật của học sinh. Trong số này có những sản phẩm có tính khoa học lẫn thực tiễn cao như ứng dụng ngôi nhà thông minh, thiết bị tiết kiệm điện, hệ thống tưới tiết kiệm nước…
Có thể nói, triển khai chương trình học STEM cho các học sinh phổ thông vào giáo trình chính của nước ta sẽ còn gặp nhiều khó khăn. Các trường có thể lồng ghép các kiến thức STEM vào hoạt động ngoại khóa hay dự án ngoài thực hiện bởi học sinh để các em có định hướng theo học đại học hoặc du học ngành STEM trong tương lai.
>>>Xem thêm: Trường mẫu giáo quốc tế giới thiệu cách dạy con của người Nhật
Khi xu hướng du học ngày càng trở nên phổ biến, việc chuẩn bị một…
Giáo dục giới tính không chỉ là một chủ đề quan trọng dành cho người…
Chính sách "không email ngoài giờ làm việc" là một trong những cách vượt qua…
Thay đổi văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo…
Việc chọn trường mầm non song ngữ tại quận 7 uy tín, chất lượng luôn…
Trường mầm non là nơi trẻ nhỏ lần đầu tiên tiếp xúc với môi trường…