Nói dối chơi gian là bệnh thông thường của con trẻ, là di tích lâu đời của con người lạc hướng. Các bậc cha mẹ phải làm thế nào để giáo dục con mình đi đúng hướng theo luân thường đạo lý?
Nguyên nhân trẻ nói dối
Phần nhiều con trẻ thật thà, đơn sơ. Trẻ nói dối chơi gian là do sợ cha mẹ đánh, sợ mất phần thưởng, người xưa thường nói : “Nhán chi sơ tính bản thiện” để chỉ người lúc trẻ tuổi lúc nào cũng ngay thật, không mang theo gian ý xảo quyệt, dối trá. Sự thực, rất ít trẻ nói dối vì ác, vì thù hằn, vì để hại chúng bạn. Một số học sinh có tính nói dối chơi gian: Chép bài chúng bạn, dùng cách xảo quyệt để làm bài vừa ý thầy giáo và được cha mẹ khen.
Con trẻ thường gian dối trong bài làm, trong điểm học, trong cách thức chơi giải trí, trong cuộc tranh giải thể thao nhà trường.
Con trẻ nói dối chơi gian còn bởi ảnh hưởng xung quanh, vì gặp người trên nói dối và làm dối. Thấy thế, con trẻ bắt chước, lần lần thành quen, và khó sửa trị. Trẻ dối trá là không ngay thật, từ trong lòng cho đến bề ngoài, nói dối trong lời nói và cả trong việc làm. Vì thế ngay lúc này phải sửa trị tính nói dối chơi gian là hư hoại đời sống tinh thần. Không thể tin rằng sau khi mãn trường, sau khi bỏ ghế ngồi học, con trẻ lớn lên sẽ trừ được tật gian dối. Nó sẽ thành thói quen dối trá và tiếp tục dối trá trong sinh hoạt. Phụ huynh và nhà giáo dục phải mau mắn tẩy trừ thói quen xấu này.
Muốn tắt trừ tính gian dối, chúng ta tìm nguyên do và nguồn gốc. Một số trẻ gian dối tự nhiên không ảnh hưởng xung quanh, không bắt chước người khác. Nhưng đây chỉ là số ít, còn thường thường tính gian dối bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân.
Phải sửa chữa tính nói dối của trẻ như thế nào?
Gia đình cố gắng tẩy trừ tính gian dối trong con trẻ và tuyên dưỡng những hành động chân thành từ trẻ.
Ngoài ra, học đường phải tẩy trừ mọi thứ gian dối, cố gắng thực hiện đức tính ngay thẳng: lấy những tấm gương học sinh tử tế trong công việc và trong giải trí để gây phong trào ngay thẳng. Phải dùng phương pháp làm gương, loại trừ những trẻ gian dối, nhân mạnh tính thật thà, đó là niềm vui chung của con người cộng đồng.
Hãy nói cho trẻ biết được sự thật thà cần cho sinh hoạt chung và là vấn đề căn bản để phá đổ tính gian dối. Chớ bao giờ tố cáo con trẻ để làm hoà cho lỗi lầm gian dối. Con trẻ nhiều khi vì sợ, vì tưởng tượng mà nói dối. Đấy không phải là vấn đề đáng lo ngại và không thật đúng là tật nói dối chơi gian.
Gặp con trẻ nói dối lần đầu, chớ vội đánh, hãy dạy nó tìm sự thật và nói thật là con người cao quý.
Cha mẹ dạy bảo, sẽ làm cho trẻ lần lần ghét sự nói dối, chơi gian, nó sẽ thích nói thật và hãnh diện là con người gia giáo tử tế. Nếu gặp con trẻ nói dối rõ ràng, lợi dụng lòng tin của cha mẹ thì cha mẹ sẽ không tín nhiệm và nói lý do không tín nhiệm. Con trẻ sẽ hối hận vì mình nói dối nên bị ruồng bỏ, rày la, nó sẽ ghét tính gian dối vì tin rằng người gian dối sẽ mất tín nhiệm với người xung quanh.
Con trẻ sẽ hiểu mọi người đều ghét tính gian dối và xa lánh những ai mang theo tính này. Ai cũng ưa kẻ ngay thật, có lương tâm chính trực. Nhờ vậy, con trẻ xa lánh gian dối, dùng nghị lực chống lại sự lôi kéo của khu vực để cương quyết không gian dối, trở thành con người đáng được mọi người yêu quí.