Thấu hiểu tâm lí trẻ để giáo dục đúng cách

Giáo dục trẻ là phương pháp đào tạo và dẫn dắt con trẻ thành người có đạo đức và lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, để làm được điều này  thì trước hết chúng ta phải thấu hiểu tâm lí của trẻ.

Chúng ta biết trẻ bằng cách nào?

Trước hết, chúng ta hãy theo dõi con trẻ đi đứng, cách ăn uống, cư xử, cử chỉ ở nhà và ở trường, khi trên đường phố, lúc ở với bà con họ hàng.

Hiểu tâm lí là hiểu tính tình của trẻ. Cha mẹ có phận sự nói cho thầy dạy về tính nết trẻ khi bắt đầu đưa con đến nhà trường để tiếp tục chương trình giáo dục.

Những người có trách nhiệm như cha mẹ, thầy cô phải quan sát đức tính của trẻ, ví dụ như:

• Sức lực, tinh thần, ý chí, nghị lực và lãnh vực sinh sống (thành thị hay nông thôn, khu lao động hay vùng thương mại), ảnh hưởng vào tâm tính trẻ con để đề phòng và hướng dẫn cho kết quả.
• Con trẻ nhà sang trọng khác con trẻ nhà nghèo hèn; con trẻ nhà chủ nhân khác con trẻ nhà lao động.
• Trẻ ở thành khác trẻ ở nhà quê, tỉnh táo và hiểu biết sớm hơn. Trẻ ở nơi phồn hoa rộn ràng khác trẻ sống trong chốn cô tịch. Đó là những kinh nghiệm dĩ nhiên, không ai dám phủ nhận để bước vào nghề dạy trẻ.

Dầu con trẻ ở thành thị hay thôn quê, đều có khuynh hướng cần dẫn dắt và chỉ bảo. Cha mẹ có bổn phận tích cực theo dõi con cái để đưa chúng bước trên con đường hoàn thiện tính tình. Phụ huynh sẽ theo dõi sát con trẻ lúc đang chơi, lúc ngồi bàn ăn, trong việc chúng chọn việc làm, nghe câu chuyện chúng kể lại, gặp trường hợp chúng tiếp bạn.

Trong những trường hợp ấy, chúng ta sẽ thấy tính tình của con trẻ bộc lộ rõ ràng như những thái độ kiêu căng, đòi ăn, muốn theo ý riêng, không nhường nhịn,…

Với những con trẻ có óc tưởng tượng tốt, thì sáng kiến mau lẹ và lôi kéo nhiều trẻ khác làm theo. Đứa trẻ đần độn thì thiếu óc tưởng tượng, chỉ bắt chước quanh quẩn, làm lại cái gì của kẻ khác. Con trẻ có cảm tình khi nghe chuyện xúc động, hay chảy nước mắt, hay cảm động.

Con trẻ rất rộng rãi. Ví dụ khi gặp người bần cùng khổ sở thì giúp đở, cho tiền nong, đồ vật một cách dễ dãi.

Đôi ba lần quan sát hành vi bên ngoài của trẻ, chúng ta biết được tính tình của chúng thay đổi thế nào. Chúng ta sẽ loại bỏ những khuynh hướng xấu, nâng đỡ và dắt dìu những tâm tính tốt, đó là cách thức làm đà để bước tiến không ngừng.

Điều quan trọng là chúng nên dành nhiều thời gian trò chuyện với trẻ vì khi nói chuyện con dễ dàng bộc lộ cảm xúc của mình.

Vậy phải nói chuyện cho trẻ lúc nào và cách nào ?

Trước tiên, cha mẹ hãy kể chuyện khi dẫn trẻ tản bộ dưới bóng mát chiều hôm trên các vỉa hè, ở sân chơi, trong vườn rậm rạp. Một cơ hội thuận tiện cho bà mẹ khi đem con lên giường ngủ là kể chuyện cho trẻ nghe. Bà hàn huyên, vỗ về, kể cho con nghe câu chuyện giải trí lành mạnh, được rút bởi gương kim cổ và đó là bài học luân lý sẽ in sâu vào tâm hồn con trẻ, không bao giờ phai mờ. Bây giờ, bà mẹ sẽ được nghe con bày tỏ tâm tình, thủ thỉ mẹ mẹ con con và bày tỏ ước vọng thầm kín trong lòng.

Gợi cho trẻ nhiều câu hỏi, nhiều thắc mắc, nhưng đừng hấp tấp, đừng quá mau, kẻo gây cho con tính nóng nảy, hay kích thích. Mỗi khi gần bên con phụ huynh cần bình tĩnh để trả lời cách nhẹ nhàng. Cách thức đó mở lòng cho con trẻ, giúp phụ huynh đi sâu vào trái tim và óc não con cái.

Một điều phụ huynh cần nhớ là đừng hỏi gạn trẻ con. Mỗi khi hỏi chuyện nó, phải khoan dung từ tốn. Làm sao cho con trẻ có cảm tình thiết thực. Khi có cảm tình, có yêu mến, thì lòng nó mở ra như tờ giấy, không giấu giếm chút nào.

Trên đây là một số điều mà mọi bà mẹ đều cần phải hiểu về con. Chỉ khi hiểu được tâm lí trẻ thì mới dạy dỗ chúng theo đúng phương pháp thích hợp.