Không phải tự nhiên mà nền giáo dục Nhật Bản trở thành một trong những cái nôi giáo dục đáng mơ ước của nhiều quốc gia. Vậy, người Nhật đã có bí quyết gì để giáo dục con trẻ đi vào nề nếp hay thậm chí là trẻ có thể tự lập ngay từ nhỏ?
Một số trường mẫu giáo quốc tế đã học tập và chia sẻ cách giáo dục con cái của người Nhật. Ba mẹ hãy cùng tìm hiểu để rút cho mình những kinh nghiệm vàng nhé!
1. Gửi cho con những lời động viên tích cực vì sự nổ lực
Trong khi một số phụ huynh Việt Nam vẫn nuông chiều con bằng cách giành làm tất cả mọi việc thì cha mẹ người Nhật lại có cách giáo dục khác. Họ dạy con mình tự ăn, tự mặc quần áo, làm việc nhà … ngay từ rất sớm.
Người dân Nhật Bản đã từ lâu nổi tiếng với tính cách chăm chỉ, trung thực, nề nếp và lịch sự của mình. Điều này có được là do các phương pháp tư duy và phương pháp giảng dạy khác biệt được cha mẹ Nhật Bản áp dụng cho con của mình ngay từ thuở nhỏ.
Ở Nhật, cha mẹ thường khen ngợi và đánh giá cao những nỗ lực của trẻ em – chứ không phải là khả năng của trẻ. Khi một đứa trẻ được khuyến khích và khen ngợi vì những nỗ lực tốt nhất của mình để hoàn thành bài tập hay làm bài tập ở nhà, đứa trẻ sẽ cảm thấy được động viên để làm việc chăm chỉ hơn.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi một đứa trẻ được ca ngợi vì những cố gắng của mình, đứa bé đó sẽ không tự cao, không sợ làm sai khi thử sức ở bất cứ lĩnh vực gì, mà sẽ biết cách tìm được phương án tốt nhất để hoàn thành công việc.
2. Dạy trẻ biết tôn trọng người khác
Rất hiếm khi bạn nhìn thấy một đứa trẻ Nhật giận dữ và có thái độ sai trái khi cha mẹ không đáp ứng yêu cầu của mình. Điều này là do bố mẹ Nhật dạy con mình biết tôn trọng người lớn tuổi và biết suy nghĩ xem hành vi của mình có ảnh hưởng đến người khác hay không.
Người Nhật có câu: “Đặt nghệ thuật sống và cách cư xử đúng đắn vào cơ thể của một đứa trẻ là cách để tạo ra một người trưởng thành.” Sự phát triển của một người sẽ không được coi là thành công trừ khi người đó xây dựng được cho mình những kỹ năng sống và hành vi tốt.
Cha mẹ và các trường mầm non ở đất nước mặt trời luôn chú trọng việc giáo dục các phép xã giao và sự tôn trọng đối với người khác cho trẻ em ngay từ khi còn nhỏ. Ví dụ, nếu một đứa trẻ không hợp tác, giáo viên sẽ yêu cầu người chăm sóc đến và cố gắng làm dịu học sinh đó. Nếu điều đó không hiệu quả, họ sẽ đề nghị người đó ra ngoài và chỉ trở lại khi đứa trẻ đã sẵn sàng.
3. Cho con đi bộ đến trường
Ở Nhật Bản, những hình ảnh của trẻ em 6-7 tuổi đi bộ một mình đến trường là không hiếm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn 98% trẻ em tại Nhật Bản sẽ tự mình đến trường mà không cần cha mẹ đưa đón.
Điều này thực hiện được là do một chính sách đặc biệt của toàn xã hội Nhật Bản – từ các chủ cửa hàng đến những người lái xe buýt, những người cho rằng việc đảm bảo sự an toàn của trẻ nhỏ cũng là nghĩa vụ của họ.
Đây cũng được coi là cách để dạy trẻ em từ độ tuổi mẫu giáo độc lập hơn. Đồng thời, đi bộ đến trường là một trong nhiều khoảnh khắc mang lại niềm vui cho trẻ em, khi các con được ngắm cảnh đường phố, trò chuyện với bạn bè hoặc cảm nhận nhịp sống xung quanh mình.
Tuy nhiên, phương này này còn hạn chế đối với ở Việt Nam. Vì thế ba mẹ nên suy nghĩ trước khi có ý định áp dụng hình thức này cho trẻ. Ba mẹ nên đảm bảo con đường đến trường cho trẻ phải thực sự đủ an toàn cho bé.
4. Hạn chế la mắng bé
Ở Nhật Bản, các bà mẹ thường là những người sử dụng các hình phạt đối với hành vi sai trái của đứa trẻ và họ hiếm khi nào mắng bé. Thay vào đó, đứa trẻ sẽ bị phạt phải tự suy nghĩ về những hậu quả có thể xảy ra do hành vi của mình.
Đối với phụ huynh Nhật Bản, kỷ luật trẻ là cách để khuyến khích sự độc lập của đứa trẻ hình thành và phát triển, và cũng là phương pháp dạy trẻ cách thích ứng với những tình huống cụ thể. Ngoài ra, có một điểm rất đáng khâm phục ở phụ huynh Nhật Bản là họ luôn tôn trọng con cái. Nếu con không hành xử đúng đắn ở nơi công cộng, thay vì bị đánh mắng, họ sẽ đưa bé đến một nơi riêng tư và nhắc nhở.
Kể từ thời thơ ấu, trẻ em Nhật Bản trẻ đã được đào tạo để trở nên độc lập. Cách thức giảng dạy cho con cái của họ khá đơn giản, đó là cha mẹ sẽ yêu cầu đứa trẻ giúp đỡ trong việc vặt.
Ngoài việc đến trường, trẻ em Nhật Bản từ 5 tuổi thường phải dọn bàn để chuẩn bị bữa ăn hay gấp quần áo của gia đình. Và một điều ấn tượng nữa là các trường học ở Nhật hiếm khi thuê nhân công. Họ muốn dạy cho trẻ nhỏ biết làm sạch môi trường học tập của mình, để từ đó hiểu và tôn trọng công việc của người lao động trong xã hội.
Trên đây là một số cách giáo dục trẻ ở Nhật Bản, phụ huynh nên tham khảo và chắt lọc cho mình những giá trị cốt lõi nhất trong cách dạy dỗ trẻ. Hạn chế những hình thức dạy con bằng đòn roi như trước giờ người Việt vẫn hay sử dụng. Ngoài ra, phụ huynh có thể tham khảo thêm một số thông tin hữu ích khác ngay tại đây.